Yazar: admin 2012-04-05Kategori: Psikoloji3107 kere okundu Yorum yap
Hormonların Olgunlaşmadaki Etkileri
Gelişimin yönü ve özellikleri üzerinde; yaşanılan doğal ve sosyal çevre, sosyo-ekonomik durum, yaş, beslenme, hormonlar gibi çeşitli etkenlerin rolü görülür. Ancak hormon ismi verilen içsalgı bezlerinin kana salgıladıkları kimyasal maddelerin bu alandaki etkisi tartışılmaz bir önem taşır.
Ünlü bir fizyologun dediği gibi: "Geleceğimiz içsalgı bezlerinin elindedir." Bu salgılar gereken oranlarda kana karışmadığı takdirde, bedenin tüm gelişimi bozulur Bedenin görünüşünde yapısında, cinsel özelliklerin kazanılmasında, mizaçta, zekada ve şahsiyette önemli değişimler oluşur. Dengesizlikler ve bozukluklar görülür.
Hormonlardan her biri ayrı bir görev ve işleve sahipse de, gerçekte bunlar, birbirlerini de etkileyerek birlikte çalışan organlardan oluşan bir sistem olarak görev yaparlar. Bir bezin çalışmasının aksaması, diğer bezlerin çalışmasının aksamasına neden olur. Söz gelimi, adrenal ve hipofiz bezlerindeki bozukluklar, cinsiyet bezlerinin çalışmasını etkiler. Bunun neticesinde, erken yaşta cinsel olgunluğa ermek veya zamanında cinsel olgunluğa ulaşamamak gibi durumlar görülür.
Bazı bezlerin birden çok salgı bırakması, bunların görevinin ve karşılıklı etkileşimdeki kuralların kesin olarak belirlenmesini zorlaştırmaktadır. Hipofiz bezinin en az sekiz hormon; adrenal, erkek ve dişi cinsiyet bezlerinin en az ikişer hormon salgıladıkları bilinmektedir.
Timüs Salgı Bezi
Çocukluk çağma ilişkin bir içsalgı bezi olan ve göğüs kemiğinin altında bulunan timüs bezi, çocuk gelişiminin mimarını oluşturur. Timüs bezinin çıkarıldığı köpek yavrularında gelişimin bütünüyle durduğu gözlenir. Timüs bezi, on beş yaşına kadar etkinliğini sürdürür. Bu yaştan sonra görevini bitirerek bir yağ keseciği haline dönüşür.
Epifiz Salgı Bezi
Timüsün dışındaki iç salgı bezleri, etkinlik ve gelişimlerini ergenlik çağı içinde de devam ettirirler. Bunlardan, beynin ortasında yer alan epifiz, ergenlik döneminin tamamlanmasından sonra çalışmasını yavaşlatır ve küçülür. Epifiz bezi, zekanın ve cinsel organların gelişimini düzenlemekle görevlidir.
Bedenin, zekanın ve cinsel olgunluğun birlikte, uyum içinde olgunlaşmasını sağlar. Bir anlamda, cinsel gelişmenin çok hızlı gerçekleşmesini engelleyen bir fren görevini yapar. Epifiz bezi çalışmazsa veya gereğinden az salgı verirse cinsel organlar ve özellikle zeka zamanından önce gelişir. Epifizin aşırı çalışması halindeyse, bedence ve zekaca gelişme gecikebilir. Erken yaşlarda üstün zeka seviyesine çıkıp sonradan normal zekada kalanların, yüksek zeka belirtileri gösterip erken yaşta ölen çocuk dahilerin, epifiz bezinin bozuk çalışması sonucu görüldükleri ileri sürülmektedir.
Hipofiz Salgı Bezi
Beynin tabanında, epifiz bezinin altında yer alan hipofiz, kiraz çekirdeği boyutundadır. Gelişimi sağlayan başlıca etkenlerden biridir. Hipofiz hormonlarından elde edilen öz farelere verildiğinde, normal büyüklüğünün iki katına ulaşan dev fareler elde edilmiştir. Hipofiz bezi çıkarılan yavru farelerinse, kısa bir zaman içinde öldüğü belirlenmiştir.
Hipofizin, gerek dişi ve gerekse erkek cinsiyet bezlerinin çalışmasını artırdığı, cinsel hayatı kamçıladığı görülmüştür. Bu hormon genç hayvanlara verilirse, ergenliğin vaktinden önce gelişmesi sağlanır. Hipofiz bezinin iyi çalışmadığı kişilerde, cinsel organlar tam bir gelişme gösteremezler. Hipofiz salgı bezi başlıca iki tür gelişim bozukluğuna neden olabilir:
Enfantilizm:
Hipofiz salgı bezinin az hormon oluşturması nedeniyle gelişimin yavaşlaması ve bir noktadan sonra durması enfantilizme yol açar. Bunlar kısa boylu, cılız, ufak yapılı çocuklardır. Böyleleri yalnız bedence değil, psikolojik yönden de çocuksu kalırlar.
Cigantizm:
Hipofiz salgı bezinin aşırı hormon oluşturmasından ileri gelmektedir. Kendini, aşırı boy ve kilo artmasıyla belli eder. Özellikle ergenlikten önce görülen anormal boy ve kilo artmaları cigantizmin ilk belirtileridir.
Tiroit Salgı Bezi
Tiroit, kanatları bir papyon kravatı anımsatan bir içsalgı bezidir. Gırtlağın altında, boynun bedenle birleştiği yerde bulunur. Ağırlığı 25-30 gr. kadardır. Beş kan damarıyla beslenmekte ve salgılarını bu kan damarları yoluyla tüm bedene yaymaktadır. Temel görevi, zekanın gelişimim düzenlemektir. Tiroit salgı bezinin yokluğu veya zayıflığı, genel olarak kreten denilen, bedence gelişme bozukluğuyla birlikte görülen zeka geriliklerine yol açar. Kretenler, cüce denecek kadar ufak yapılı tiplerdir. Yaşamın ilk altı ayında bu hastalığı tanımak imkanı vardır. Erken tanı ve erken tedaviyle düzelme sağlanması mümkündür. Buna karşın tiroit salgısının yaşamın ilk çocukluk yıllarında fazla olması, uzun boylu, orantısız fiziksel Özelliklere sahip tuhaf tipler meydana getirmektedir.
Paratiroit Salgı Bezi
Paratiroit salgı bezleri, tiroit bezlerinin sağında ve solunda olmak üzere dört tanedir. Bunlar, kırmızı renkte ve birkaç milimetre çapında küçük yuvarlaklardır. Paratiroit salgısının azlığı, kanda kalsiyum oranım azaltır, fosfor oranını artırır.
Bu dengenin bozulması iskelet yapısının iyi olgunlaşmamasına yol açar. Paratiroit salgısının artması, kandaki kalsiyum oranını artırarak iskeletin zamanından önce kireçlenip sertleşmesine neden olarak gelişmeyi önler. Tetani, paratiroit salgısının azlığının oluşturduğu çocuklarda görülen bir hastalıktır. Bu tür çocuklarda bayılmalar ve titremeler görülür. Çelimsiz görünümleri, iskelet yapılarının zayıflığı, dişlerinin çürüklüğüyle tanınırlar.
Böbreküstü Salgı Bezleri
Böbreküstü salgı bezleri, adından da anlaşıldığı gibi böbreklerin üzerlerinde yer alır. Bunların oluşturduğu hormonların, duygusal ve zihinsel hayatımız üzerinde önemli etkileri vardır. Bu hormonların eksikliği, asteni olarak adlandırılan, zihinsel ve bedensel yorgunlukla tanınan bir hastalığa neden olur. Bu durumun bazen erken bunamalara yol açtığı da görülmektedir. Böbreküstü salgı bezlerinin tedavisiyle, erken bunamaların bazı türlerinde olumlu neticeler alınması, bu görüşü doğrulamaktadır.
Böbreküstü bezlerinin salgıladığı adrenalin maddesi, insanın duygu ve heyecan dünyasını büyük oranda etkilemektedir. Bu madde kana ne oranda fazla karışırsa, heyecan da o oranda fazla olmaktadır. Sık sık, aşırı heyecan hali yaşayan bazı kişilerde, böbreküstü salgı bezlerinin çalışmasının bozulduğu, heyecan hallerinde düzensizlikler ortaya çıktığı görülür. Bu sebeple bu hormon, psikofizyolojide heyecan hormonu adıyla anılır.
Gonat Salgı Bezleri
Gonat salgı bezleri, cinsel hayatımızı büyük ölçüde yönlendiren cinsiyet bezleridir. Cinsel organlarımızın yakınında yer alırlar. Gonat-femel, dilimizdeki yaygın adıyla yumurtalık, folükilün ve oestron dediğimiz dişi cinsiyeti belirleyen hormonları salgılar.
Erkeğe özgü salgı bezi, gonat-mal, dilimizdeki yaygın ismiyle erlikbezi, testosteron adını taşıyan hormonu salgılar. Cinsiyet bezleri ilk kez, erginlik çağı öncesinde çalışmaya başlarlar. Hipofiz ve adrenal bezleriyle birlikte, cinsel güdünün ve diğer tali cinsel özelliklerin belirlenmesinde etkin olur.
Erlik bezleri çıkarılan erkekler, erkeklik hormonunun noksanlığı nedeniyle yaşlarına göre bazı fizyolojik ve biyolojik değişimler geçirirler. Buluğdan önce erlik bezi çıkarılan oğlanların kadınsı özellikler gösterdikleri, kalçaların genişleyip memelerinin büyüdüğü, cinsel organlarının gelişmediği, sakallarının koltuk altı ve bacak arası kıllarının az çıktığı, sesin çocuksu kaldığı, kemiklerin geç kireçlenmesi nedeniyle kol ve bacakların normalden fazla uzadığı gözlenir. Bunlarda cinsel istek çoğunlukla görülmez. Böyle kişilere, köse ve harem ağası tipi denmektedir.
Dişide, cinsiyet bezlerinin salgılayıcısı olan yumurtalıklar, rahmin iki yanında ve birer badem büyüklüğündedir. Ağırlıkları yalnızca 4-5 gr. olan bu bezlerin çıkarılması durumunda çok önemli değişimler ortaya çıkar. Genç kızlarda; cinsel organların, rahmin, memelerin gelişmediği, kalçaların erkek kalçası gibi dar ve küçük kaldığı, koltuk altı ve bacak arası tüylerinin çok az çıktığı görülür. Adet görme gerçekleşmez. Kısaca cinsel bezin alınması, kız çocuğunu bir kadın olabilme imkanından yoksun bırakır.
Ergin yaşta yumurtalıklarının çıkarılması halinde, o güne kadar normal bir kadın olan kişide adet kanamaları kesilir. Adet kesilmesinde görülen belirtiler ortaya çıkar. Cinsel organlarda gerileme olur. Buna karşın genellikle bir şişmanlama görülür. Cinsel istek her zaman bütünüyle kesilmez.
Bedenimizin gelişimini yönlendiren içsalgı bezleri birbirlerinden bağımsız değillerdir. Karşılıklı etkileşim içinde beden yapımızın niteliklerini fizyolojik yönlerimizi ve bunlara bağlı olarak psikolojik yapımızı oluştururlar, içsalgı bezlerinin tümünü birden etkileyen ve onları eşgüdüm içinde yöneten, fiziğin içinde bulunduğu çağın ve durumun özelliklerine göre çalıştıran hipofiz salgı bezidir. Hipofiz salgı bezinin çalışmasındaki bir dengesizlik, bütün diğer bezlerin çalışmasını, dolayısıyla tüm yapımızı bozar. Bedenin düzen ve uyum içinde gelişmesi, büyük ölçüde içsalgı bezlerinin uyumla ve düzenle çalışmasıyla olasıdır.
Büyüme ve gelişmenin her devresinde hormonların etkisi tartışılmaz bir öneme sahiptir. Bununla birlikte yalnız hormanlarla gelişme atılımlarını açıklamak mümkün değildir. Hormonlar yeterli oranlarda salgılanmadığında veya kandaki hormon oranında anormal artışlar görüldüğünde, gelişmede bozuklukların oluşması, hormonların bu alandaki etkisini açıkça ortaya koymaktadır. Ancak hormonların uyarıcı etkisinin bir anlam taşıyabilmesi için, elverişli bir yapıya, uygun bir ortama, yeterli bir beslenmeye gereksinme vardır. Bu yoksa, hormonal etkilerin neticeleri normalliğin sınırları dışında gelişebilir. Bu görüş ışığında bakıldığında; hormonların büyüme ve gelişmenin hakiki nedeni olmaktan çok, bu mekanizmaları harekete geçiren ve onu yönlendiren güçler oldukları anlaşılır.
Hormonal uyarılarla yeni bir atılım kazanan genç kızlığa geçiş devresindeki büyüme ve gelişmeyi en belirgin yönüyle vurgulamak gerekirse, denilebilir ki bu büyüme, öncelikle cinsel nitelik taşır. Çünkü bu atılımla genç kız, çocukluktan kopup kadınlığa yönelmektedir. Giderek olgunlaşarak kadınsı nitelikler kazanmaktadır. Bu cinsel gelişme, kızlarda oğlanlardan daha önce oluşur ve onlardan daha kısa bir süre içinde tamamlanır.
-ALINTI-
(kız, cinsellik, psikoloji, cinsel, bayan, kızlar, aşk, ergenlik, genç, kız nasıl tavlanır)reasons why women cheat
read why most women cheat