‘İletişim’ diğer insanlarla – tesadüfi konuşma, ikna, öğretme, görüşme - her türlü etkileşimi tanımlamada kullanılabilecek bir sözcüktür ve minimum iki insanı gerektiren dinamik bir süreçtir.
İletişim sırasında neler olur? Bir insan dikkatini bir başkasına verdiği zaman karşısındakinin söylediği ve yaptığı şeyi sistemine alır. İnsan kendi içsel düşünce ve duygularıyla temas kurar ve kendi bireysel tarzıyla tepki verir. Karşıdaki insan da dikkatini ona verir ve böylece iletişim devresi oluşur.
İletişim söylediğimiz sözcüklerden çok daha fazlasını içerir. Hiçbir şey söylememek bile bir iletişim yöntemidir. Bir grup insanla iletişim sırasında asıl etkinin %55 oranında vücut dili – duruş, el hareketleri, göz teması, vs., %38 oranında ses tonu ve sadece %7 oranında söylenen sözcüklerden geldiğini kanıtlayan araştırmalar yapılmıştır. Bu yüzdeler elbette bazı durumlarda değişiklik gösterebilir. Ama öyle görünüyor ki mesajınızı karşı tarafa ulaştırırken önemli olan ne söylediğiniz değil, nasıl söylediğinizdir.
Basit bir cümle düşünün – ‘Annemin baklavasını seviyorum’. Vurgulamayı farklı sözcükler üzerine koyarak bu cümleyi bir kaç kez söyleyin. Sesinizin ton, yükseklik ve tınısını değiştirmenin anlamı nasıl değiştirebileceğini göreceksiniz. Sonra el hareketleri ekleyin, aşağı veya yukarı bakın, hareketli veya hareketsiz olun, hızlı veya yavaş nefes alın. Mesajı aldınız mı?
İletişiminizi değiştirmek için vücut dilini, el ve ayak hareketlerini, sesinizin ton, vurgu ve yüksekliği ile kullandığınız sözcükleri düşünün.
ETKİLİ İLETİŞİME YÖNELİK ÜÇ ADIM
1. HEDEFİNİZİ BİLİN
Bir kişi veya bir grupla iletişimde bulunurken, eğer ne elde etmek istediğinizi önceden bilirseniz daha etkili olabilirsiniz. Çıktınızı olumlu, spesifik ve karşıdaki insanla aynı yönde yaparsanız faydalı olur.
2. DUYULARINIZI AÇIN
Amaçladığınız mesajı aktarıp aktaramadığınızı anlamanın tek yolu karşıdaki insan tarafından nasıl algılandığının farkına varmaktır. O insanın içsel düşünme ve duyguları dış davranışlarına yansır. İnsanların nasıl tepki verdiğini anlamak istiyorsanız vücut duruşlarına, nefes alış verişlerine, deri rengine, göz hareketlerine, el ve ayak hareketlerine, yüz ifadelerine ve seslerinin ton ve kalitesindeki değişikliklere dikkat edin.
3. ESNEK OLUN
Etkili bir iletişimci olmak istiyorsanız her zaman için şu ilkeye göre hareket edin: iletişimin anlamı, aldığınız tepkidir.
İletişim bir devredir. Yaptığınız şeyler karşıdakini etkiler ve onun yaptığı şeyler de sizi etkiler. İnsanların tepkilerini izlerken aslında amaçladığınızdan farklı bir mesaj aktarmış olduğunuzu görürseniz, bunu faydalı bir geri besleme olarak kabul edin ve istediğiniz tepkiyi alıncaya kadar iletişim şeklinizi değiştirin.
UYUM
Daha önce de bahsettiğimiz gibi iletişim sözcüklerden başka şeyleri de içerir. İletişimde asıl etkinin aşağıdaki oranlarda olduğundan söz etmiştik:
55% - vücut dili
38% - ses
7% - asıl içerik
Bu araştırma sunumlara dayandırılmıştır ve duruma göre değişebilir. Bununla birlikte pek çok iletişimde vücudun duruşu, ifadeler, göz teması ve ses tonu kullandığımız sözcüklerden çok daha önemlidir.
Etkili bir iletişim kurabilmek için uyum yeteneğine sahip olmak gerekir. Karşıdaki insanla aynı görüşte olmanız gerekmese de ona tepki vermeniz ve anlaşıldığı duygusunu vermeniz gerekiyor.
Karşımızdaki insanın vücut dili ve ses tonu açısından uyum ve aynalama yöntemini kullanarak ve deyim yerindeyse ‘onun dansına katılarak’ uyum yaratabiliriz. Böylece kendi dünyamız ile onun dünyası arasında bir köprü kurulur ve etkili iletişimin temeli olan güven oluşur.
Kendinizi karşıdaki insanın deneyimine göre ayarlama anlamına gelen bu işleme ahenk kurma diyoruz. İletişim sanatı, ayak uydurmak ve sonra yavaş yavaş amaçladığınız noktaya doğru yönlendirmek demektir.
Sözel olmayan bazı eşleştirme ve yansıtma örnekleri şunlardır:
Vücut Ses
Duruş Yükseklik
Yüz ifadeleri Ton
El hareketleri Vurgu
Göz hareketleri Tempo
Nefes alışlar Tanımlayıcı sözcükler
Ayak hareketleri Tekrar sözcükleri
Vücut değişimleri