Ders Çalışma Yöntem Ve Teknikleri
Okuma hızım/okuduklarınızı anlamayı azaltan sebepler nelerdir?
1. Yüksek sesle okumak veya okurken dudakları kıpırdatmak
2. Mekanik okumak - parmağınızı kelimeleri takip etmek için gezdirmek ya da aynı amaçla başınızı oynatmak
3. Kaynağı yanlış okumak
4. Yeterli kelime bilgisinin olmaması
Okuma hızını arttırmak için:
1. Dikkatinizi ve konsantrasyonunuzu iyi toplayın
2. Dikkat dağıtıcı unsurlardan uzak durun
3. Düzenli ve rahat bir ortam bulun
4. Bazı kelimeler ve cümleler üzerinde çok durmayın. Ancak konunun tamamını iyi anlayabilmek için anahtar sayılabilecek kelimelerin anlamlarını bilmeniz gerekmektedir.
5. Her detayı ezberlemektense geniş kapsamlı kavramlar üzerinde durun.
6. Bir şeyler okurken kendinizi dudaklarınızı kıpırdatıyorken bulursanız, bir kalemle ya da ağzınıza alabileceğiniz (zehirli olmayan ve şekersiz) bir başka cisimle okumayı denemelisiniz. Eğer bu cisim ağzınızdan düşüyorsa bilin ki daha fazla çalışmanız gerekiyor!
Anlamayı arttırmak için:
1. Sırayla öğrenmeye çalışın, anlamak var olan bilgiye yenisini eklemektir.
2. Okuduğunuz parçada özellikle belirtilmiş noktaları tekrarlayın ve üzerlerinde düşünün. Kaynağınızın bu önemli kısımları üzerinde kendinizi sınayın.
3. Eğer yol akmıyorsanız aldığınız sonucu önemsemeyin. Yeniden okuduğunuz metine dönün, yeniden okuyun ve alternatif bir sonuç bulun.
4. Okuduğunuzun özetini çıkarın, kendi cümlelerinizle ve kelimelerinizle yeniden yazın.
En önemlisi, size en doğru gelen hızda okumanızdır. Ben çok hızlı okuyor olabilirim ama romanları daha yavaş okumayı tercih ederim ve böylece yazarın sanatının zevkini çıkarırım. Yine aynı şekilde, zor bir metinle karşılaştığımda da yine anlamak için okuma tempomu yavaşlatırım.
Özellikle okuma hızınız çok yavaş ise hiç hızlı okuma kurslarına katılmayı düşündünüz mü? Yavaş okumanın size bir zararı olduğunu hiç sanmıyorum. Sürekli olarak okuma alışkanlığı geliştirmelisiniz. Böylece okuma hızınız otomatik olarak artacaktır.
Okuduklarınızı hatırlamak
Gelişmekte olan bilgiyi bu dünyada akılda tutmak ve yönlendirmek bir bireyin başarısı için elzemdir. Hafızanın dinamiğine ve sistemine gelişmeleri açısından çok az dikkat sarf edersiniz. Daha verimli olabilmek için hafızanızı geliştirmek zorundasınız. Bunun için en kısa yol, okumanız ve hatta her konuda veriminizi arttırmanızdır.
Aşağıda, okuduğunuzu daha kolay hatırlamanız için birkaç temel kavram bulacaksınız:
• Anlamak. Yalnızca iyi anlamış olduğunuz bir konuyu hatırlayabilirsiniz. Bir şey okuduğunuzda ve vermek istediği mesajı kaptığınızda onu yeniden hatırlama sürecine başlamış olursunuz.
• İstek. Ne seçerseniz onu hatırlarsınız. Bir kaynağı hatırlamak için onu hatırlamayı istemeli ve hatırlayacağınıza da inanmalısınız.
• Çok iyi öğrenmek. Ne öğrendiğinizi gerçekten hatırlamak için tam ve eksiksiz olarak çok iyi öğrenmelisiniz. Bunun için metni öncelikle gözden geçirmeniz, sonra kritik bakış açısı ile yeniden okumanız ve önemli yerleri tekrar ederek öğrendiğinizi pekiştirmeniz gerekir.
• Sistematikleşmek. Gelişigüzel düşünceleri veya numaraları, bir kalıp içerisinde organize olmuş düşünceleri öğrenmekten daha zordur. Örneğin; hangi telefon numarasını ezberlemeniz daha kolay olur; 538-6284 ya da 678-1234. Bilgilerin birbiri ile organize ve bağlantılı olduğu bir sistem geliştirirseniz hatırlamanız daha da kolaylaşacaktır.
• Birleştirmek. Daha önce öğrendiklerinizle yeni bilgileriniz arasında bağlantı kurun böylece yeni bilgilerinize, beyniniz içerisinde sağlam bir yer açmış olursunuz.
Akılda tutma
Akılda tutma, geçmiş tecrübelerimizi hafızamızda tutmamızdır; yani burası bizim "stok depomuz"dur. İhtiyaç duyulduğu zaman bu bilgiler çağrılır. Bu geri çağrılan bilgiler öğrendiğimiz zamanki düzeni takip ederler. Öyleyse çalışmalarınız, bir konuyu, bir fikri, bir maddeyi diğerlerinin üzerine sıralayacak şekilde olmalıdır.
Geniş kavramlar, detaylardan daha kolay hatırlanır. Genel fikirlerin ardından detaya indirme işlemi yapılır. Eğer bir bilginin önemli olduğunu düşünüyorsanız daha kolay aklınızda tutarsınız. Öğleyse çalışırken öğrendiğiniz bilgiyi mutlaka aklınızda tutmanız (ve bu bilgileri çağırmanız) gerektiğine inandırın. Böylece bu bilgileri deponuza daha güçlü yerleştirirsiniz.
Bir bilgiden ne anladığınızı öğrenmek, akılda tutmaktır. Ne kadar hızlı okuduğunuzun, ne kadar iyi taslak çıkardığınız ve ders kitaplarınızı kaç renk fosforlu kalemle işaretlediğinizle hiçbir ilgisi yoktur. Bir parçayı okumak, mesajı anlamak ve hatırlamak çok güçlü bir biçimde hafızaya almanıza sebep olacaktır. Dakikada 1000 kelime okumak demek, okuduğunuz konusunda gerçek anlamda fikir sahibi olmak demek değildir.
Okumanızı geliştirmek üzerinde çalışırken okuma hızının okuduğunuzu anlamaktan daha sonra geldiğini unutmayın. Eğer bir parçayı, sınıftaki arkadaşlarınızdan daha hızlı okuyor ancak tek satır bile özetleyemiyor iseniz kaybeden siz olursunuz. Eğer gerçekten de yazarın mesajını yakalarsanız -bu sizin vaktinizi arkadaşlarınıza göre bir ya da iki saat daha fazla alsa da- ister sınıfta isterse tüm yaşamınız boyunca bu bilgiyi kullanırsınız.
Hatırlama
Öğrendiğimiz, hafızaya aldığımız bilgileri hatırlamaktır. Tekrarlama sürecini güçlendirdiğimizde hatırlamamız daha da kolaylaşır. İlk okumayı bitirdiğimizde pek bir şey hatırlamayız. İşte bu yüzden tekrar etmemizin önemi ortadadır. Hatırlama becerimiz pek çok faktör sayesinde etkilenmektedir.
• Bizim için önemli olan konuları hatırlarız.
• Ne kadar bilgiyi hatırlamanız gerektiği konusunda seçici olmalısınız. Her bilgi aynı derecede önemli olmayabilir. Hatırlamak istediğiniz en önemli bilgileri hatırlamak için dikkatinizi var gücünüzle toparlayın.
• Çalışmalarınıza katkınız olsun. Zaten bildiğiniz bir konunun üzerine yeni bilgi eklediğinizde hatırlamanız çok daha kolay olacaktır. Hatırlamak istediğiniz konular için yeni yöntemler bulabilirsiniz.
• Geniş konuları ya da belirli maddeleri hatırlamaya çalışın
• Yeni bir bilgiyi başka konulardan çağrışım yaparak anlamlı bir biçimde hatırlayabilirsiniz. Bu sizin bunu bir dahaki sefere de hatırlamanıza yardımcı olacaktır.
Tanımak
Tanımak; yeni bir kaynak bulduğunuzda onu görebilmek ve gördükten sonra tanımak ve ne olduğunu anlamaktır. Hatırlamanın anahtarı konu ile aşina olmaktır. Söz konusu bilgiyle daha önce "karşılaştığınızı" hissetmelisiniz. Sonra bunu diğer bilgilerle veya durumlarla birleştirirsiniz ve gereken zamanda da bu bilgiyi yeniden çağırırsınız.
Eğer bir arkadaşınızın çeşitli konuları, tarihleri ve telefon numaralarım hafızasında tutması özelliğine hayransanız şunu düşünerek avunabilirsiniz; bu beceri çalışmanın ve pratik yapmanın sonucunda gelişmiştir. Bir başka deyişle doğuştan değildir.
Bazı temel hafıza becerileri üzerinde çalışıldığında, önemli ölçüde gelişmektedir. Bu detaylı teknikleri size burada uzun uzun açıklamadım. Ancak daha fazla bilgi edinmek istiyorsanız "Hafızanızı Nasıl Geliştirilir?" kitabımdan yararlanabilirsiniz. Ayrıca kütüphanede de size faydalı olacak kitaplar bulabilirsiniz.
Neden Unuturuz?
Hafızanızı geliştirmek için gereken sistemleri düşündüğünüzde, neden unuttuğunuzu da anlamış olursunuz. Zayıf hafıza genellikle şu durumlarda oluşur:
1. Okuduğumuz metni iyi anlamadığımızda,
2. Önceden hiç duymadığımız bir konu olduğunda,
3. Ne hatırlamamız gerektiğini iyi kavramadığımızda,
4. Hatırlamak istemediğimizde,
5. Öğrendiklerimizin özetini çıkarmaya üşendiğimizde,
6. Öğrenme alışkanlığı edinmediğimizde,
7. Çalışma zamanımızı iyi organize edemediğimiz ve yetersiz sürede çalıştığımızda,
8. Edindiğimiz bilgileri kullanmadığımızda.