BÜYÜK devlet adamı, meşrutiyet inkılâbının lideri olan büyük devrimci. İstanbul'da doğdu. Ulemadan Kadı Rusçuktu Hacı Eşref Efendi'nin oğludur. Asıl adı Ahmet Şefik'tir. Pek genç bir yaşta Babıâli'deki Divân-ı Hümâyûn Kalemi'ne kâtip oldu.62 ı/aşında Tâij'e sürgün edilip orada boğduruldu ve gizlice İbni Abbas Mezarlığı'na gömüldü. Kemikleri, 1950 yılında anavatana getirildi. Hürriyet Tepesi'ndeki Şehitlik Mezarliğına defnedildi.
ULTAN ABDÜLHAMİT büyük bir vehim ve heyecan içinde idi. Meşrutiyetin lideri ve büyük devrimci Mithat Paşa'yı Sadrazamlıktan azlettiği yetmiyormuş gibi, çok geçmeden amcası Abdülaziz'in intiharına cinayet süsü vererek, onu hal'edenlerin bu cinayeti işlediklerini ileri sürmüş ve Yıldız Sa-rayı'nda kurdurduğu mahkemede Mithat Paşa ile birlikte birkaç kişiyi daha ölüm cezasına çarptırmıştı. Ancak Mithat Paşa'nın ne kadar sevilen bir şahsiyet olduğunu bildiği için başına bir iş açılmaması için cezasını müebbet hapse çevirtip kendisini Arabistan çöllerindeki Taif kalesine sürdürmüştü. Fakat bütün bu olup bitenlere rağmen yine de içi rahat değildi; vehim içinde kıvranıyordu. Mithat Paşa'nın İngilizler tarafından Tâif'ten kaçırılacağı vehmindeki Sultan Hamit, tek selâmetin onun vü-r.udunun ortadan kalkmasında olduğuna inandı. 63'ncü Alay Kumandanı ve sâdık bendelerinden Mehmet Lütfü Beyi, Tâİf'e gönderdi.
Hürriyet kahramanı Mithat Paşa, bu kaledeki odasında mahpus iken yanında bir de sâdık adamı bulunuyordu. İstanbul'dan «Mithat Paşa'nın vücudunun ortadan kaldırılması» fermanını alıp gelen askerî birliğin yüzbaşısı İbrahim Ağa, bu işin sessizce halledilmesi için önce Mithat Paşa'nın sâdık adamı Arif Ağa'yı çağırtmış ve Paşa'nın zehirlenmesi hususunda yardımını istemişti. Yüzbaşı: «Mithat Paşa'yı bu gece bitireceğiz. Sen odasının kapısını bize açacaksın, açmadığın takdirde sonun pek fena olur!» demişti. Ancak Arif Ağa derhal Paşa'ya vaziyeti bildirmiş ve bunu gören askerler tarafından alıp götürülmüştü.
7 mayıs 1384 çarşamba gününü perşembeye bağlayan gece Mithat Paşa'nın yattığı odanın kapısı kırılarak açıldı. 62 yaşındaki büyük devlet adamı gelenleri büyük bir sükûnet içinde karşılamıştı. En ufak bir mukavemet dahi göstermedi. Edirneli Beraber İsmail adındaki askerin boynuna geçirdiği ilmikle orada ruhunu teslim etti.
Mithat Paşs'nın na'şı gizlice kaleden çıkarılıp civardaki İbni Abbas Mezarlığı'nda sabah güneş doğarken toprağa verildi. Yayınlanan resmî rapor, Mithat Paşa'nın şir-i pençe ve kasığında çıkan hıyarcıktan vefat ettiğini bildirmekteydi.
İmparatorluğun çeşitli eyâletlerinde çeşitli gö revlerde bulunan Mithat Paşa, Tuna Valiliği sırasında büyük ün yapmıştı. Üç yıllık görevi sırasında asnyişi tesis etmiş, yollar, köprüler, kanallar yaptırmış, islahevleri açmıştı. «Emniyet Sandığı» ile Ziraat Bankası da onun meydana getirdiği büyük eserler arasında idi. Böylelikle tefeciliğin önüne geçmişti.
Tuna Valiliğinden sonra Bağdat Valiliğine atandığı zaman ayni müspet icraatı orada da göstermiş ve 1872 yılında Sultan Abdülaziz kendisini Sadrâzam yapmıştı.
İki buçuk ay sonra azledilmiş olmasına rağmen ülkede artık meşrutiyetin kurulmasını isteyen Yeni Osmanlılar Cemiyetî'ne mensup Namık Kemal ve Ziya Paşa gibi değerli vatan gençleri Mithat Paşa'yı kendi ülküleri için tabiî bîr lider sayıyorlardı. Abdülaziz'in tahttan indirilmesinde olduğu kadar akılca hasta olan V Murat'ın yerine Abdülhamit'in getirilmesinde de başrolü oynayan Mithat Paşa bu arada ilk anayasayı da hazırlayıp,.bunu tahta çıkardığı Abdülhamit'e kabul ettirmişti.
Ancak çok geçmeden Abdülhamit, kendisini tahta çıkartan Mithat Paşa'yı tasfiye etmek istemiş ve Rusya savaşını bahane ederek kendi görüşlerine tamamen zıt görüşlere sahip bulunan Sadrâzamını vapura bindirtip Avrupa'ya sürgün ettirmişti.
Anayasa bir taraftan kazaya uğrarken, demokrasinin babası sayılan adam da yurttan uzaklaştırılmıştı. Ancak Sultan Abdülhamit, kendinden önceki iki padişahı tahttan indirten bu «tehlikeli adam» dan tam mânasıyle kurtulabilmek için yeni yeni hainlikler düşünmekten geri kalmıyordu.
Sultan Abdülhamit Önce kendisini affetmiş sonra da Suriye'ye vali tâyin etmişti. Fakat bu, fırtınalardan önceki sükûnetten başka bir şey değil di. Nitekim çok geçmeden Abdülaziz'in intiharına cinayet süsü vererek Yıldız Sarayı'nda kurdurduğu özel bir mahkemeye sevketmiş ve onu ortadan kaldırtmayı becermişti.
Kemikleri 1950 yılında Suudî Arabistan topraklarındaki ibni Abbas Mezarlığı'ndan alınarak anava tana nakledilen Hürriyet Kahramanı Mithat Paşa, büyük bir merasimle İstanbul'daki Hürriyet Tepesi Şe-hitliği'nde toprağa verildi