Öyleyse, her birimizin sahip olduğu sayısız sorunu anlamak için insanın
kendini tanıması elzem değil midir? Ve kendinin farkında olmak - ki bir
soyutlanma, geriye çekilme demek değildir - en zor şeylerden biridir.
Elbette, insanın kendini tanıması elzemdir; ama kendini tanımak
ilişkiden geri durmak anlamına gelmez.
Ve soyutlanarak, dışarıda
durarak veya bir psikologa veya bir rahibe giderek veya bir kitap
vasıtasıyla, bir insanın kendini gerçek manada, tamamen, bütünüyle
anlayabileceğini düşünmek kesinlikle bir hata olurdu. Çok açıktır ki,
kendini tanıma bir süreçtir, kendi içinde bir sonuç değildir ve insanın
kendini tanıyabilmesi için bir faaliyet içindeyken kendinin farkında
olması gereklidir ki bu da ilişkidir.
Kendinizi, insanlardan
soyutlanmış, geri çekilmişken değil, ilişki halindeyken - toplumla,
karınızla, kocanızla, kardeşinizle, insanlarla ilişkideyken -
keşfedersiniz; ancak nasıl reaksiyon göstereceğinizi, tepkilerinizin neler olacağım keşfedebilmek olağanüstü bir zihin uyanıklığı ve algdama keskinliği gerektirir,