Zeka beynimizin bütün düşünsel anlamlandırma kavrama ilişki kurabilme veya problem çözebilme gibi zihinsel işlevlerine verdiğimiz addır. Zeka anlamsal olarak pek çok genel şeyi ifade etse bile daha çok zeka akıl kişilik bilgi gibi isimlendirilir.
Zeka üzerine pek çok araştırma yapılmaktadır. Elbette en çok araştırmalar insan zekası üzerine olmaktadır. Ancak az da olsa hayvanların anlama ve zeka sorunsallarına dair de çalışmalar yapılmaktadır. Zekanın belirli bir biyolojik temeli vardır. Yine de zekanın geliştirilebilir bir şey olduğu kanıtlanmıştır. Zeka bireyin doğuştan sahip olduğu ve kalıtımsal olarak nesilden nesle aktarılabilen bir yetidir. Deneyim öğrenmeler ve çevresel anlamlandırma ile bütünsel bir birleşimdir. Zeka pek çok koşulda ve zaman diliminde yani pek çok zihinsel süreçte bunların kullanılmasını sağlar.
Zihinsel yeteneklerden bahsetmek gerekirse bunlar sosyal yetenek sözel akıcılık sayısal zeka bellek mantıklı düşünmedir. Bir kişinin zeka seviyesi o koşullar altında ne kadar çok iş başarabildiği ya da ne kadar iyi yapabildiği neyi nasıl başardığıyla ölçülebilir. Zeka düşünebilmenin kuvvetidir ancak bunun yani ortaya konan düşüncelerin doğru olması için de akla ihtiyaç vardır. Zekanın ortaya koyduğu düşüncelerin doğruluğu için aklına varlığı mecburidir.
Her zeki kişinin akıllı olduğu düşünülmemelidir. Çünkü çok zeki kişiler akıllı kimselerden öğrendikleri şeylerle iyi işler başarabilirler ancak tek bir akılsız davranışları onları başarısızlığa sürükleyebilir. Zeka bu durumda yeni doğan her bireyde vardır ancak zamanla gelişip olgunlaştığından söz edilebilir. Zeka gelişimi sinir sisteminin gelişimiyle doğru orantılıdır.
Zeka 10 yaşına kadar en çok gelişim sürecini gösterir. 15 yaşından itibaren gelişim hızı düşmeye başlar. Bu yaştan itibaren gelişim gitgide yavaşlamakta ve belli bir yaşa gelindiğinde durmaktadır. Zekanın pek çok ölçülebilme yöntemi olmasına rağmen en çok IQ testi ile değerlendirilir. Son zamanlarda bu testlerle ilgili de pek çok karşıt düşünce söz konusudur ve bunların tamamen güvenilir olmadığı da doğru olabilir. Yine de zeka oranının ölçmek için kullanılan en önemli testlerden birisidir.