Duygusal Zeka Makalesi
Araştırma bulgularına göre duygusal zeka yoksunluğu, kişinin “aile yaşamından” meslekteki başarısına “kadar bir çok alanda kötü sonuçlar doğurabiliyor. Dr. Goleman'a göre duygusal zeka doğuştan gelen bir özellik değil. İnsan beyninin yapışı dolayısıyla çocuklukta alınan "duygusal dersler" insanın hayatı boyunca "davranış biçimlerini” etkiliyor ve belirtiyor-
Başta eğitimciler olmak üzere, tüm ana babaların ve çocukların bu konuyla ilgilenmeleri gerekiyor.
Harvard Eğitim Okulundan psikolog Howard Gardner, kişisel zekaların tanımını şöyle yapmıştı: "Kişiler arası ilişkilerde zeka, diğer insanları anlamaktır. Onları neler harekete geçirmektedir? Nasıl çalışmaktadırlar? Onlarla işbirliği nasıl yapılabilir? Başarılı satıcılar, politikacılar, öğretmenler, klinik doktorlar ve din liderler büyük olasılıkla yüksek düzeyde kişiler arası zekaya sahiptirler. Birey içindeki zeka, içe dönük, karşılıklı bir yetenektir. Kişinin kendisi hakkında dikkatli ve doğru bir model oluşturup, bunu etkili bir yaşam sürebilmek için kullanma becerisidir."
Yale'li psikolog Peter Salovey, Gardner'ın "Kişisel zeka yetenekleri" kavramım da kendi temel "duygusal zeka" tanımının içine katarak, bu yetenekleri beş ana başlık altında toplamaktadır.
Birincisi: Öz bilinç ya da kendinin farkındalığı. Kendini tanımak duygusal zeka'nın temelidir. Bir duyguyu daha oluşma safhasındayken fark edebilmektir. Duyguların her an farkında olabilme yeteneği, psikolojik sezgi ve kendini anlamak bakımından şarttır. Duygularını tanıyan kişiler hayatlarım daha iyi idare ederler. Hangi işe girecekleri, kiminle evlenecekleri, nereye taşınmaları gerektiği gibi "kişisel karar" gerektiren konularda ne düşündüklerinden, amaçlarının ne olduğundan daha emindirler.
İkincisi: Duyguları idare edebilmek. Duyguları uygun biçimde idare yeteneği, "özbilinç" ya da "kendinin farkındalığı" temeli üzerinde gelişir. Kendini yatıştırabilme, yoğun kaygılardan, karamsarlıktan, alınganlıklardan kurtulma yeteneğini içerir. Bu yeteneği kuvvetli olan kişiler, hayatın tatsız sürprizleri ve terslikleriyle karşılaştıktan sonra, kendilerim daha kolay ve daha çabuk toparlayabilmektedirler.
Üçüncüsü: Kendini harekete geçirmek. Duyguları bir amaç" doğrultusunda toparlayabilme, dikkat edebilme, kendini harekete geçirebilme ya da motive edebilme, kendine hakim olabilme ve yaratıcılık ile bağlantıladır. Yüksek performansı mümkün kılar. Böyle kişiler yaptıkları her işte daha üretken ve etkili olabilmektedirler.
Dördüncüsü: Başkalarının duygularım doğru anlamak. Diğer bir deyişle "Empati", insanlar arası ilişkilerde temel bir beceridir. Duygusal özbilinç temeli üzerinde getir. Hayırseverliği canlandırır. Öğretmenlik, satıcılık ve idarecilikte insanı başarılı kılar.
Besincisi: ilişkileri yürütebilmek: İlişki sanatı büyük ölçüde, başkalarının duygularım idare etme becerisidir. Popüler olmanın liderliğin, kişiler arası etkililiğin altında yatan unsurdur.
Daniel Goleman, Duygusal Zeka adlı kitabında yukarıdaki konuları ayrıntılı açıklamaları ve örnekleriyle işlemektedir.