Çocukların hayatında matematik önemli bir yer kaplar, onlar bilsin ya da bilmesin… Küplerden kurdukları binaları dengelerken ya da bir paket krakeri arkadaşı ile eşit olarak paylaşırken matematik bilgilerini kullanırlar. Çocukken matematikle barışık olmalarını sağlamak için en iyi zaman okul öncesi dönemdir, çünkü bu yaşlarda henüz matematik korkusu gelişmemiştir. Bu nedenle de matematiğin eğlenceli yüzünü tanımak için daha uygun bir zaman olamaz. Çocukların bu yöndeki gelişimlerini desteklemek için onlara araştırabilecekleri, meraklarını giderebilecekleri, neden sonuç ilişkisi kurabilecekleri, çeşitli fikirler öne sürerek tahminlerde bulunabilecekleri fırsatlar verilmeli ve bu yönde eğitim ortamları hazırlanmalıdır. Bu yaşlardaki matematik çalışmaları sayesinde ileriki yıllarda çocuklar matematik alanında başarılı olabilir.
Özellikle ilkokul yıllarında çocukların matematik korkusu geliştirmemeleri, matematiği sevmeleri, matematik öğreniminden heyecan duymaları, okul öncesi yıllardaki matematik yaşantılarıyla yakından ilgilidir. Kaldı ki okul öncesi yıllar birçok matematik kavramının temellerinin kazanıldığı da yıllardır. Bu dönemde çocuklar günlük yaşantılarında matematikle ilgili pek çok temel kavrama başvururlar ve bu kavramları öğrenmeye başlar.
Bu dönemde çocuklar sayılar, toplama ve çıkarma, kümeler, kesirler, geometrik şekillerle ilgili pek çok matematik kavramını öğrenebilir.
UZUNLUK ÖLÇÜLERİ
Uzunluğu nedir?”, “Boyu ne kadar?” gibi kavramları açıklayın.
Yılan yarışları: Çocuğunuz ve kendiniz için bir top oyun hamuru alın.
Üçe kadar saydığınızda hamurdan parçalar koparın ve hamurlan elleriniz arasında yuvarlayarak yılanlar elde edin. 15 saniyenin sonunda hepsini yan yana dizin ve, “Hangisi daha uzun?” diye sorun.
Adım adım: Alışveriş merkezinin otoparkında çocuğunuza “Sence kaç büyük adımda kapıya ulaşabilirsin?’ diye sorun.
Adımlarını onunla beraber sayın. Dönüşte, bu kez küçük adımlar atarak birlikte yüksek sesle adımlarını sayın. Daha sonra çıkan rakamlan kıyaslayın.
Yaprak birimi ile ölçün: Bahçede ya da parkta bir yaprak bulun. Çocuğunuza, “Boyun kaç yaprak eder?” diye sorun. Yaprağı parktaki bankları, salıncağı ölçmek için kullanın.
KAPASİTE VE HACİM
Vereceğiniz bilgileri çocuğunuzun boş ve dolu hakkında bildikleri üzerine kurun.
Peynirli Börek Hesabı : Mutfakta peynirli börek yaparken çocuğunuza sorun " Sence tepsinin dolması için ne kadar peynir gerekir?" ve çocuğunuzun tahmin etmesine izin verin. Siz tepsi doldururken sizi izlesin. İşiniz bitince ona sorun "Sence tepsi doldu mu?"
Kum havuzu problemi: Ölçü kaplarını parkın kum havuzuna götürün. Yarım kapları kumla doldurun ve ona tam kabı doldurmak için kaç tane yarım kap kullanması gerektiğini sorun. İki yarım kabın nasıl tam bir kap ettiğini anlatın ve üçte bir ve çeyrek kapların tam bir kabı kaç kerede doldurduğunu keşfetmesine izin verin. Banyo vakti çocuğunuza farklı boyutlarda kaplar verin. Çocuğunuzdan, daha büyük bir kaptan daha küçük bir kaba su aktarmasını isteyin ve “Hepsi sığdı mı? Sence neden sığmadı?” gibi sorular sorun.
AĞIRLIK
Sadece kilolardan bahsetmeyin, çocuğunuzun ağırlıkların farkını hissetmesini de sağlayın.Çocuk için en iyi öğrenme deneyimlemektir.
Temizlik takımı: Çocuğunuzdan aynı boyutta iki sepete oyuncaklarını doldurmasını ve sepetleri banyodaki tartıya taşımasını isteyin. Ona, ‘Taşırken hangisi daha ağırdı? Hadi bulalım” diyerek, sepetleri tartın. Tartının üzerindeki sayılan ona gösterin ve hangisinin daha büyük olduğunu ve bunun ne demek olduğunu ona açıklayın.
Karpuz secimi: Bir dahaki sefere karpuz, kavun ya da balkabağı aldığınızda çocuğunuzun küçüklerden birini kaldırmasını isteyin. Daha büyük birini bularak, “Bunu kaldırabilir misin?”, “Sence bu daha mı ağır görünüyor?” diye sorun.
Manavdaki terazi: Markette çocuğunuza meyve seçtirerek terazide tartmasını isteyin. Ona sadece bir kilo alacağınızı söyleyin ve bir kilo elde edene kadar denemesine izin verin.
ÖLÇÜN VE KIYASLAYIN
Daha karmaşık matematik bilgisi için hayal gücünüzü çalıştırın.
Oyuncak hayvan treni :Evdeki sandalyeleri tren gibi sıralayın. Biletler hazırlayarak çocuğunuzun oyuncak bebeklerine ve hayvanlarına bilet kesin. Sonra da çocuğunuzdan oyuncaklarını küçükten büyüğe dizmesini isteyin. Şekerleme tablosu: Bir kutu renkli bonibon alarak çocuğunuza renk gruplarına göre nasıl çubuk grafik hazırlayabileceğini gösterin. Ona en çok ve en az hangi renklerin olduğunu sorun.
Kirli çamaşırlarla ders: Aynı boyutta İki havlu alın, yan yana yayarak birbirine eşit kenarları gösterin. Birini uzun kanarından, diğerinin ise kısa kenarından katlayarak hangisinin uzun olduğunu sorun. Ters tarafa katlayarak tekrar sorun.
ZAMAN
Küçük çocukların saati doğru okumalarını beklemek yerine, onların zaman kavramını anlamalarına yardım edin.
Zincir takvim: Önemli bir gün için geri sayım başladığında her gün için kâğıttan bir halka yaparak, zincir takvimi hazırlayın. Her günün sonunda çocuğunuza halkalardan birini yırtmasını söyleyin. Zincirin giderek nasıl kısaldığı üzerine konuşun.
Bir dilim hayat: Çocuğunuzun sıradan bir gününü dijital makine ile fotoğraflayın. Yataktan kalkarken, kahvaltısını yaparken, oyun oynarken, yemeğini yerken vs. Ertesi gün birkaç fotoğrafın sırasını değiştirerek çocuğunuza gösterin ve fotoğrafları sırasına göre dizmesini isteyin. “Bu senin dünkü günün… Bu fotoğrafları oluş sırasına göre dizmeme yardım eder misin? Dün İlk olarak ne yaptın? Daha sonra?”
Atıştırma zamanı: Çocuğunuza atıştırması için bir kraker verin. Sonra da şeker verin. Bitirdiğinde ona sorular sorun: “Hangisini bitirmek daha uzun sürdü? Hangisi daha hızlı sürdü?”
Çocukça ve Yetişkince Ölçü
Çocuğunuz daha küçükken çevrenizdekileri küçük ya da büyük olarak sınıflandırmak çok daha kolaydır. Ancak büyüdükçe sizi daha fazla ayrıntı için zorlamaya başlayacaktır. Aslında yanıtı bilmeniz bile, asıl zor olan onu çocuğunuzun anlayacağı bir biçimde açıklamaya çalışmaktır.
İşte size karşılaşabileceğiniz 3 soru ve 3 kurtarıcı yanıt!
1- Küvette ne kadar su var?
Yetişkin cevabı: Standart bir küvet 170 litre su alır.
Çocukçaya çeviri: Küveti doldurabilmek için mutfaktaki sürahi ile 170 kere su getirmemiz gerekir, yani 170 sürahi su var!
2- Hayvanat bahçesindeki fil ne kadar ağırdır?
Yetişkin cevabı: Yetişkin bir filin ağırlığı genel olarak 4500 kilogramdan fazladır.
Çocukçaya çeviri: 50 babayı yan yana koyarsan, bir fil ağırlığı elde edebilirsin.
3- Aya gitmek ne kadar sürer?
Yetişkin cevabı: Apollo astronotlarının aya ulaşması üç gün sürer.
Çocukçaya çeviri: Biz üç kere uyuyup uyanınca Apollo gemisi aya ulaşmış olur, ama oraya araba İle gidemeyiz.