Hızlı Okuma(HIZLI OKUMA VE KAVRAMA)

HIZLI OKUMA VE KAVRAMA

İlkokul eğitiminden beri okuduğumuzu anlama çalışmaları yaparız. Okuma parçasından sonra metin çalışması, sözcük çalışması, deyimler çalışması gibi alıştırmalar yaparız. Amaç, çocuğa okuduğunu anlamasını sağlamaktır; ne var ki okuma parçaları yıllardır sesli okutuldu. Belki dudaktan okumanın üzerinde, çok az duruldu, ama gözle okuma yapılabileceği türünden alıştırmalar yapılmadı. Daha açıkçası kitap okuma teknikleri uygulanmadığı için, günümüzde en az okuyan toplumlar arasındayız. UNESCO'nun araştırmasına göre Türkiye'de 65 bin kişiye ancak bir kütüphane düşerken, 95 kişiye bir kahvehane düşüyor. PİAR'ın araştırmasına göre 70 milyonluk Türkiye'de okuma alışkanlığı olan kaç kişi var biliyor musunuz?

Sıkı durun... Tam 40 bin kişi. Ne kötü bir rakam değil mi? Bizde yılda 7 bin kitap basılırken ABD'de 80 bin kitap basılıyor. Türkiye'de kitap için harcanan para yarım dolar bile değilken dünya ortalaması 50 doları gösteriyor- Norveç 150 dolar, İtalya 50 dolar, isviçre 140 dolar... Türkiye kütüphanelerinde sadece 10 milyon kitap varken. Bulgaristan kütüphanelerinde 50 milyon, Fransa kütüphanelerinde 80 milyon kitap var.

Tüm bunlar dışında bizde de kitap okuma coşkusunun arttığı görülüyor. Bu coşku, İşi hızlı okuma bilinçlilik ve isteğine kadar taşımış. Arzu ve isteğimizle kavrama yeteneği, İçinde bulunulan toplumun sosyo-psikolojik yapısından tütün da içinde bulunulan o anki ruh durumu çerçevesinde bireysel psikolojiye kadar okuru etkiler.

Kitap okuma coşkusu kavrama becerisi de kazandırır. Okunan kitaptaki konuyla ilgili sonuçlar çıkarmak, düşünceler arasında sorgulayıcı bağlantılar kurmak iç ve dış sorunlardan bağımsız bir durum değildir.

Analitik okuma duyusal olduğu kadar dış etkenlere de bağlıdır. Buna bağlantılı olarak, okunan metnin çabukluğu dış etmenlerdeki materyallerin bilinmesiyle doğru orantılıdır. Nesne, iş ve fiillere yüklediğimiz ve sadece onlarla (kelimeler) anlamlandırdığımız fiilin çokluğu, metni bir çırpıda tanımayı kolaylaştırır. Okuma hızını yavaşlatan kavram kargaşası (yabancı okunan kelimeler) metin üzerindeki kavrama yeteneğini de dumura uğratır.

Duyular okuma materyalleri ise aynı zamanda dış problemlerden de etkilenendir. Kulak, eğer dışarıdan gelen sesle meşgulse kavrama becerisi düşer. Gerçek algılama beyinle olduğu için iç gürültüler de (sesli okuma bir tür gürültüdür) kavramayı zorlaştırır.

Tüm duyuların çalışması biryana, sadece göz ve beynin uyumu hızlı okumadaki kavrama yeteneğini artırır. Ağır okuma (ağız, dudak ve dil ile) kavrama yeteneğini öldürür. Hızlı okuma ise kavramayı kolaylaştırır.




Hafızadaki birikimin varlığı okuma hızım artırdığı gibi, yazıyı daha anlaşılır kılar. Bilimsel yazılarda kültürel altyapı hızlı okumayı sağlarken; roman, hikaye, deneme, anı gibi türlerde bu işlevi sözcük hazinesi yapar. Kültürel altyapı ve kelime hazinesinin genişliği okunan yazının kavranmasını artırır. İlk defa karşılaşılan sözcükler okumada duraksamalara neden olduğu gibi metnin anlam bütünlüğünü de etkileyerek anlamayı zorlaştırır. Göz kelimeleri beyne iletirken algılanan sözcüklerden düşünce ağı oluşturur. Sonra bu düşünce ağı hatırlatmalardan da yararlanarak gelecek satırlar için ön hazırlık yapar; işte tüm bunları sağlayan betindir. Tam bu noktada aklın kavrayıcı özelliğinin, gözün daha çok sözcüğü görmesine bağlı olduğunu söylemek yanlış olmaz. Göz ne kadar çok kelime gönderirse, akıl o derece düşünce üretir ve kavrama da bu seviyede olur.

Hızlı okumada kavrama yeteneğinin nüvesini, okunacak yazının ana fikri oluşturur. Ana fikir, bir kitabın okuyucuya vermek istediği ve okuyucu tarafından anlaşılmasını istediği temel görüştür. Örneğin aşağıdaki yazıda ana düşünceyi çıkaralım:
" Kul hakkı... Belki de günahların en büyüğü- Eğer bizler başkalarının hakkını yemeyi normal ve meşru bir hale getirirsek, biz, bizler olarak birbirimize zarar vermiş olmakla birlikte huzurumuzu kaybederiz. Bizden sonra huzurlu nesiller istiyor isek kul hakkı yememeliyiz."

Yukarıdaki cümlenin konusu kul hakkıdır; ana düşüncesi ise kul hakkı yenmesinin huzuru bozduğudur. Bunun dışındaki yardımcı düşünceler üzerinde durulmadan paragraf geçilmelidir.

Sınavların bir çoğunda paragraf soruları var; bu sorulardaki temel anahtar konunun özünü bulmaktır. Paragraf sorularını en iyi yapanlar dudaklarıyla değil de gözüyle okuyanlardır. Hızlı okuma teknikleri özellikle Türkçe, Sosyal Bilgiler ve benzeri çeşitteki sınavlarda kesin başarı sağlar; sayısal sınavlarda ise kavrama ve hızlı anlama yeteneğini geliştirir. Unutulmamalıdır ki bir soruyu anlamak, onu yarı yarıya çözmek demektir.

-ALINTI- Hızlı Okuma(HIZLI OKUMA VE KAVRAMA)


(gelişim,programı, kursları, teknikleri, gazete, kitap, okuma, hızlı, kişisel başarı, izmir)