Bizler bildiğimiz zaman gerçekte varoluşun asıl anlamına ulaşırız. Artık bu bilişte bir farkındalık, kendi özünün farkında olmak, bilerek eylemde bulunmak söz konusudur. Kendi özümüzün farkında olmak, kişinin kendisiyle, çevresiyle, tüm evrenle ve Yaratan ile bağına işaret eder. Gerçekte bilmek demek davranışa geçirmek içselleştirmek demektir. Böylelikle bildiğimiz, içselleştirdiğimiz her bilgi bize olumlu anlamda katkı sağlar. Aksi halde kendi özümüzün uzaklaşmasına, bağın kopuşuna işaret eder.
Mevlana bu konuda şunları söylemektedir:
“Gönül ehlinin ilimleri onları taşır, ten ehlinin ilimleri ise onları yükleridir.
İlim gönüle aksederse yardımcı olur, ilim bedene yanı sırsa yük olur.
Dikkat et! Arzuların için bu ilim yükünü taşıma, ilmin rahvan atına bin.
Mevlana’ya göre gerçek bir arayış içinde olan kişi, kendisini arayan kişidir. Kendini bilme ilmini diğer ilimlerle birleştiren
insan kendini tanıması daha büyük akıllılıktır.
Kültürümüzdeki şu söz bu yaklaşımı çok güzel özetlemektedir.
“Her ne arasan kendinde ara”
“Kişi noksanını bilmek gibi irfan olmaz”
Kendimizi bidiğimizde içimizdeki gücün farkına varırız. Kendi düşünce biçimimizden başka bir şey sınırlayamaz. Hiç bir
zaman başkasını kendimize benzetmeye kalkışmayız. Evrende bir ve özgün olduğumuzun farkına varırız. Özgüvenle yaradanımızla bağ kurarız.
Duygu
Yaşadığınız duyguların farkında mısınız ?
"Şu an hangi duyguyu yaşıyorum, bu duyguyu yaşamamın kaynağı ne olabilir ?"
"Yaşadığım duygunun düşündüklerimle bir ilgisi var mı ?”
“Yaşadığım duygunun çevremdekilerle bir ilgisi var mı ?”
“Çatışma sırasında ne tür duygular yaşıyorum ?”
“Duygularının kendisini nasıl yönlendireceğinin farkında olmak”