Kekemelik, çocuklarda genellikle okul öncesi yaşlarda,konuşmaya başladıktan sonra ortaya çıkan bir uyum ve davranış bozukluğudur.Çocuk ilk aylarda çok güzel konuşurken yaşadığı bir olaydan sonra takılarak konuşmaya,kekelemeye başlar. Kekemelik, eğer herhangi bir organik bozukluğa bağlı değilse, psikolojik kökenlidir.
Psikolojik kökenli olmayan kekemelik ve konuşma problemleri bir uyum ve davranış bozukluğu olarak kabul edilemez.
Kekemelik çocuklarda 2-2,5 yaşlarından 12,5-15 yaşlarına kadar ortaya çıkabilen bir uyum ve davranış bozukluğudur.
Ergenlik döneminden sonra gençlerin kekeme olma ihtimali azalmaktadır. Genellikle, çocuklarda ve 2-5 yaşları arasında ortaya çıkan kekemeliğin farklı sebepleri vardır.Bu sebepler çok çeşitli olmakla birlikte aşağıdaki gibi 4 ana başlıkta özetlenebilir;
Travmatik yaşantılar ve korkular
- Yangın, deprem,sel gibi afetler
- Hayvandan korkma ( genelde kedi ve köpek)
- Tüp patlaması, bina çökmesi gibi olaylar
- Trafik kazaları
- Ateşli hastalık ve ameliyatlar
- Bir kavgaya tanık olma
- Sesle korkutulma
- Kardeş kıskançlığı
- Kekeme birini taklit etme
Aile içi sorunlar
- Evdeki kavgalar ve huzursuzluklar
- Çocuğa uygulanan şiddet
- Anne-baba arasındaki şiddet
Kayıp ve ayrılık
- Aile fertlerinden birinin ölümü
- Boşanma nedeniyle anne-babadan ayrılma
- Ani seyahatler nedeniyle ayrılık
- Evcil hayvanın ölümü veya hayvandan ayrılma
Hatalı anne-baba tutumları
- Baskıcı, aşırı disiplinli aile tutumları
- Aşırı koruyucu aile tutumları
- Alaycı, aşağılayıcı aile tutumları
Psikolojik kökenli kekemeliklerin bir kısmı geçicidir, bir kısmı ise ergenlik dönemine kadar devam eder, bir kısmı ise 20 yaşlarından sonra azalır.
Ancak dönem dönem yeniden ortaya çıkar. Çocukluk döneminden sonra devam eden kekemelikler stres, kaygı ve heyecan nedeniyle zaman zaman artabilir. Çocuklarda da, kekemelik sürekli olmayabilir; kaygı ve heyecanla zaman zaman artabilir, bazen kısa sürelerle de olsa tamamen ortadan kalkabilir.
Çocuklarda görülen psikolojik kökenli kekemelik, çocuğun çevresindeki kişilerin yanlış tutumlarıyla iyice kuvvetlenebilir ve pekişebilir. Anne-baba bu konuda dikkatli davransa bile, çocuğun etkileşimde olduğu diğer aile bireyleri, okul arkadaşları, öğretmenleri ve komşuların yaptığı hatalar nedeniyle çocuğun kekemeliği artabilir veya kekemelik nedeniyle başka sorunlar ortaya çıkabilir. Kekemelik nedeniyle ortaya çıkabilen diğer sorunlardan bir kaçını şöyle ifade edebiliriz;
- Özgüven eksikliği
- Başarısızlık kaygısı
- Çeşitli korkular
- Okul başarısızlığı
-İçe dönük olma
- Değersizlik hissi
- Depresyon
Bu nedenle, ailelerin, kekemeliğin kendiliğinden geçmesini beklemeleri doğru değildir.
Kekemelik kendisi bir sorun olmanın ötesinde, yeni sorunlara da sebep olabildiği için, anne-babaların en kısa zamanda bir uzmandan yardım almaları gerekir. Aileler gittikleri uzmandan, yalnız kekemeliğin tedavisi için değil, kekeme çocuğa karşı tutumlar ve kekemeliğe bağlı gelişebilecek yeni sorunların önlenmesi için yapılması gerekenlerle ilgili de yardım almalıdırlar.
Kekemelik bir hastalık değildir.Uyum ve davranış bozukluğudur.Kekemelikte genetik yapının etkin olduğunu görmek mümkün.
Eğer çocuk çok güzel,huzurlu,mutlu bir ortamda büyürse kekeme olmayabilir.
Ama korku,şiddet,baskı,değersizlik hissinin hakim olduğu bir ortamda yaşarsa kekemelik ortaya çıkabilir.
Öksüren birini görsek ne deriz? ;Bu adam üşütmüş,grip olmuş,nezle olmuş,soğuk almış deriz. Nasıl ki öksürük bir hastalık değilse grip,nezle,soğuk algınlığı gibi hastalıkların dış belirtisi ise kekemelik de hastalık değil,içimizdeki korku psikolojisinin dışa yansıma şeklidir.
Tedavi sürecinde kekemenin korku ve kaygılarını yenmesini onlarla mücadele etme yollarını öğrenmesini sağlamalısınız.