Soroban Abaküs

Soroban Abaküs

 Tahta bir dikdörtgenden oluşan abaküsün kısa kenarları dikey, uzun kenarları yatay şekilde uzanıyor. Uzun kenarları arasında wei, hang ya da tang isimli genelde bambu ya da telden yapılmış dikey koşut çubukları bulunuyor. Bu çubuklar üzerinde ileri ve geri hareket edebilen chu isimli hafif yassılaştırılmış 7 boncuk taşıyor. Tahta çerçeve, boncuklardan ikisi üstte diğer beşi altta kalacak şekilde kesen liang isimli tahta bir parçayla eşit olmayan iki bölümü ayırıyor.

Hang isimli dikey çubuklardan genelde 9 ya da 12 tane bulunuyor, ama bunların kimi zaman 30’a kadar çıktığı biliniyor. Her çubuk bir basamağı temsil ediyor; örneğin en sağdaki birler basamağı olarak alınırsa yanındaki onlar, yüzler, binler... basamağı şeklinde devam ediyor. Liang isimli çubuğun üst kısmında kalan iki boncuktan her biri beş değerinde, alt kısmında kalan iki boncuktan her biri de beş değerindedir. Dolayısıyla her basamak üstünde 15 sayı taşıyor ama işlemler 10’luk düzene göre yapılıyor. Diğer bir abaküs ise Çinlilerin Negatif sayılarla da uğraştığını gösteriyor. Bu abaküsün üstünde her basamak için iki çubuğu vardı. Bunlardan biri Pozitif sayılar için kırmızı, diğeri negatif sayılar için siyah boncuklar taşıyordu.

Her boncuk ya da metal topçuğun değeri, büyüklüğüne değil konumuna bağlıdır; belirli bir çizgi üstündeki taşın ya da belirli bir tel üstündeki incinin değeri 1, iki tanesi birlikte olunca 2 olur. Bundan bir sonraki tel 10, üçüncü sıradaki tel 100 olarak değerlendirilir. Böylece ikisi 1 değerinde ve biri 10 değerinde üç dizi taş 12ˊyi, 100 değerindeki bir dördüncü topçuk eklenince de 112ˊyi gösterir. Yani topçuk ya da boncuğun yeri, değerini belirler ve çok büyük sayılar bile birkaç topçu ya da boncukla gösterilebilir. Topçuklar bir yöne kaydırılarak işlem yapılır; elde edilen değeri silmek, yani topçuğu bir sonraki kullanıma hazırlanmak istenirse, tersi yönünde kaydırmak gerekir. Abak, görünüşte basitliğine karşın, toplama makineleri, elektronik hesap makineleri ve bilgisayarların hazırlanmasına katkı bulunmuştur.


Bir yorum

Cevapla

 
3+2 İşleminin Sonucu  
Yukarı Çık